„ჩინეთში ბატონმა სუნ ჭუნგშანმა დაიწყო დემოკრატიული რევოლუცია მონარქიისა და ფეოდალიზმის წინააღმდეგ.“
„ჩინეთში ბატონმა სუნ ჭუნგშანმა დაიწყო დემოკრატიული რევოლუცია მონარქიისა და ფეოდალიზმის წინააღმდეგ.“
მსვლელობაში მონაწილეობა მიიღო დაახლოებით 5 ათასმა სტუდენტმა პეკინის 13 უნივერსიტეტიდან და კოლეჯიდან, რომელთაც აცხადებდნენ, რომ სიკვდილის ფასად დაიცავდნენ ცინგტაოს და ქვეყნის გამყიდველ მაშინდელ საგარეო საქმეთა მინისტრს შესაფერისად დასჯიდნენ. ისინი ჯერ საგარეო საქმეთა მინისტრის სახლთან მივიდნენ, რის გამოც მათ დასაკავებლად მხედართმთავრების მთავრობამ პოლიცია გაგზავნა, თუმცა პოლიციის მოსვლამდე უმრავლესობა გაიქცა და მათ მხოლოდ 32 სტუდენტის დაჭერა მოახერხეს.
სტუდნტების დაჭერის გამო პეკინის უნივერსიტეტის რექტორმა ლექციები გააუქმა, მათ პროტესტს მხარი დაუჭირა მთელმა ქვეყანამ და მალე მთელი ქვეყნის მაღაზიების, საწარმოებისა და ქარხნების თანამშრომლები ჩაერთნენ საპროტესტო აქციაში. ხალხმა შეწყვიტა იაპონური პროდუქტის შეძენა და იაპონელების ტრანსპორტზე ბილეთების შეძენა.
"ევროპის ომი დასრულდა, ჩვენ კი დავრჩით ოცნებაში, რა ჰუმანურობაზე, სამართლიანობაზე და გამარჯვებაზეა საუბარი, ომის შემდგომი მსოფლიო აღარ იქნება ყაჩაღი მსოფლიო, იქნება უფრო ადამიანური. ვინ იცოდა ეს სიტყვები მხოლოდ და მხოლოდ ყაჩაღი მთავრობის ყალბი დაპირებები ყოფილა. ვხედავთ, პარიზის სხდომის გადაწყვეტილებებს, რომელს აქვს იოტის ოდენა ჰუმანურობის, სიმართალის, სამართლიანობის, სინათლის ჩრდილი! რომელი არ არის პატარა, სუსტი ერის თავისუფლების, უფლების დიდ ყაჩაღ ქვეყანაზე მსხვერპლად შეწირვა!" _ ლი ტაჭაო
ნურხაჩი არის ჩინეთის უკანასკნელი დინასტიის _ ცინგის დამაარსებელი. მის მიერ დაარსებული დინასტია 296 წლის ისტორიას ითვლის.1574 წელს ძიენჭოუს მარცხენა მხარის მმართველს ძიაო ჩანგს და მის შვილს თა ქეშის, მარჯვენა მხარის მმართველ ხანელ ლი ჩენგლიანგთან მოუვიდათ უთანხმოება, პირველ ეტაპზე ამ დაპირისპირებამ თითქოს მშვიდად ჩაიარა, მაგრამ 1582 წელს ლი ჩენგლიანგის არმიამ ნურხაჩის ბიძის ათაის წინააღმდეგ ბრძოლაში ძიაო ჩანგი და თავისი შვილი თა ქეშიც მოკლა. თა ქეში ნურხაჩის მამა იყო, ძიაო ჩანგი კი ბაბუა. შესაბამისად, ძაიო ჩანგის ტიტული და თანამდებობა ნურხაჩის მემკვიდრეობით ერგო.
სინხაის რევოლუცია 1911 წელს მოხდა და ამ რევოლუციამ დაასრულა ჩინეთში მონაქრქიული მმართველობა, დაამხო ცინგის დინასტია რომელიც 268 წელი მართავდა ჩინეთს და დაარსა ჩინეთის რესპუბლიკა. სინხაის რევოლუციის მთავარ ლიდერად და სულის ჩამდგმელად სუნ ჭუნგშანი იგივე სუნ იატსენი ითვლება, რომელიც სინხაის რევოლუციის განუყოფელი სიმბოლოა. სუნ ჭუნგშანის გვერდით კი ქვეყნის შიგნით თუ გარეთ, აქტიურად იბრძოდნენ მაშინდელი ჩინელი სტუდენტები.
1600 წლიდან ჩინეთის ისტორიაში იწყება ახალი პერიოდი, ჩინეთის მმართველ მინგის დინასტიას ნელ-ნელა მანჯურიელები ამარცხებენ და აარსებენ ცინგის დინასტიას, მათი მმართველობის მეორე ნახევრიდან ჩინეთში შემოდიან დასავლელი მკვლევრები, ვაჭრები, მისიონერები, რომლებსაც შემოაქვთ სრულიად განსხვავებული კულტურა, მეორე მხრივ რუსები უახლოვდებიან ჩინეთს, რომლებმაც თავიანთი საზღვარი მანჯურიამდე გადმოიტანეს.
