Chinesestories
„ოთხი მაისის ოძრაობა“ 1919 წელი

მსვლელობაში მონაწილეობა მიიღო დაახლოებით 5 ათასმა სტუდენტმა პეკინის 13 უნივერსიტეტიდან და კოლეჯიდან, რომელთაც აცხადებდნენ, რომ სიკვდილის ფასად დაიცავდნენ ცინგტაოს და ქვეყნის გამყიდველ მაშინდელ საგარეო საქმეთა მინისტრს შესაფერისად დასჯიდნენ. ისინი ჯერ საგარეო საქმეთა მინისტრის სახლთან მივიდნენ, რის გამოც მათ დასაკავებლად მხედართმთავრების მთავრობამ  პოლიცია გაგზავნა, თუმცა პოლიციის მოსვლამდე უმრავლესობა გაიქცა და მათ მხოლოდ 32 სტუდენტის დაჭერა მოახერხეს.

სტუდნტების დაჭერის გამო პეკინის უნივერსიტეტის რექტორმა ლექციები გააუქმა, მათ პროტესტს მხარი დაუჭირა მთელმა ქვეყანამ და მალე მთელი ქვეყნის მაღაზიების, საწარმოებისა და ქარხნების თანამშრომლები ჩაერთნენ საპროტესტო აქციაში. ხალხმა შეწყვიტა იაპონური პროდუქტის შეძენა და იაპონელების ტრანსპორტზე ბილეთების შეძენა. 
მარქსიზმის გავრცელება ჩინეთში და კომუნისტური პარტიის დაარსება

"ევროპის ომი დასრულდა, ჩვენ კი დავრჩით ოცნებაში, რა ჰუმანურობაზე, სამართლიანობაზე და გამარჯვებაზეა საუბარი, ომის შემდგომი მსოფლიო აღარ იქნება ყაჩაღი მსოფლიო, იქნება უფრო ადამიანური. ვინ იცოდა ეს სიტყვები მხოლოდ და მხოლოდ ყაჩაღი მთავრობის ყალბი დაპირებები  ყოფილა.  ვხედავთ, პარიზის სხდომის გადაწყვეტილებებს, რომელს აქვს იოტის ოდენა ჰუმანურობის, სიმართალის, სამართლიანობის, სინათლის ჩრდილი! რომელი არ არის პატარა, სუსტი ერის თავისუფლების, უფლების დიდ ყაჩაღ ქვეყანაზე მსხვერპლად შეწირვა!"  _ ლი ტაჭაო

სინხაის რევოლუცია და რესპუბლიკის დაარსება
დიდი ბრიტანეთის სამხედრო ხომალდების ჩინეთის სანაპიროებზე გამოჩენიდან, ჩინეთი ნელ-ნელა გადავიდა ნახევრად კოლონიურ სისტემაზე, ჩინელი ხალხი ვეღარ მართავდა და აკონტროლებდა საკუთარ სამშობლოს, მათი და მათი ქვეყნის ბედი სხვა ქვეყნების ხელში აღმოჩნდა. ამ ყველაფერმა ნელ-ნელა ხალხს ცინგის დინასტიის ჩამოგდებისკენ უბიძგა, მათ ლიდერად კი სუნ ჭუნგშანი იქცა და საბოლოოდ, რევოლუციონერებმა გააუქმეს ჩინეთის ათასწლოვანი მონარქიული მმართველობა და დაარსეს ჩინეთის რესპუბლიკა.
სტუდენტების წვლილი სინხაის რევოლუციაში

სინხაის რევოლუცია 1911 წელს მოხდა და ამ რევოლუციამ დაასრულა ჩინეთში მონაქრქიული მმართველობა, დაამხო ცინგის დინასტია რომელიც 268 წელი მართავდა ჩინეთს და დაარსა ჩინეთის რესპუბლიკა. სინხაის რევოლუციის მთავარ ლიდერად და სულის ჩამდგმელად სუნ ჭუნგშანი იგივე სუნ იატსენი ითვლება, რომელიც სინხაის რევოლუციის განუყოფელი სიმბოლოა. სუნ ჭუნგშანის გვერდით კი ქვეყნის შიგნით თუ გარეთ, აქტიურად იბრძოდნენ მაშინდელი ჩინელი სტუდენტები.

სუნ ჭუნგშანი და რევოლუციის დასაწყისი
ცინგის დინასტიის ბოლო წლები განსაკუთრებული არეულობით და სიღარიბით გამოირჩეოდა. ჩინეთი იქცა დასავლური ქვეყნების კოლონიად, ჩინელი ხალხის ცხოვრება კი დღითიდღე გაუსაძლისი ხდებოდა. ასეთმა მდგომარეობამ ჩინელი ახალგაზრდებს რევოლუციაზე და ცინგის დინასტიის დამხობაზე ფიქრი დააწყებინა, მათ ლიდერად კი სუნ ჭუნგშანი იგივე სუნ იატსენი იქცა.